De Vismigratierivier is een project dat tot stand is gekomen door de inzet van vele partijen. De initiatiefnemers zijn de Waddenvereniging, It Fryske Gea, Sportvisserij Nederland, Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk en NetVISwerk. Het bijzondere idee voor de Vismigratierivier ontstond in 2011.
In opdracht van provincie Fryslân werken er verschillende aannemers aan de Vismigratierivier. Bouwconsortium Levvel (BAM, Van Oord en Rebel) heeft voor Rijkswaterstaat de doorgang in de Afsluitdijk gemaakt. Aannemerscombinatie IJsselmeerwerken VOF (Bam, Van Oord) maakt de contouren aan weerszijden van de Afsluitdijk. Aannemer Boskalis maakt de unieke zigzaggende rivier.
De Vismigratierivier is mogelijk gemaakt door De Nieuwe Afsluitdijk, een samenwerkingsverband tussen de provincies Noord-Holland en Fryslân en de gemeenten Holland Kroon en Súdwest-Fryslân. Het project wordt gefinancierd door provincie Fryslân, provincie Noord-Holland, Rijksoverheid, LIFE, Natura 2000, Nationale Postcode Loterij, Waddenfonds en CEF.
Matthijs de Vries, gedeputeerde bij de provincie Fryslân, heeft de Vismigratierivier en de Afsluitdijk in zijn portefeuille. “De Vismigratierivier is van grote betekenis voor de natuur en het toerisme rond de Afsluitdijk, het IJsselmeer en UNESCO werelderfgoed de Waddenzee. Het is voor het eerst in de wereld dat een kunstmatige getijdenrivier op de grens van zoet en zout water wordt aangelegd. Een innovatie van wereldformaat.”
Wouter van der Heij, mariene ecoloog bij de Waddenvereniging: ‘Voor ruim 100 vissoorten vormt de Waddenzee een belangrijke schakel in hun leven. Door de aanleg van dijken en dammen zijn er wereldwijd veel trekroutes doorsneden. Nederland laat hier zien dat kustveiligheid, behoud van zoet water en natuurherstel samen kunnen gaan. De Vismigratierivier is een lokale oplossing voor trekvissen met effect op internationale schaal.’
Chris Bakker, adjunct-directeur en ecoloog bij It Fryske Gea: ‘It Fryske Gea werkt als natuurbeheerder aan het onderwaterlandschap voor de vissen aan de Friese IJsselmeerkust en in de Friese wateren. De vele trekvissen brengen een deel van hun leven daar straks door. De Vismigratierivier heeft effect op de biodiversiteit in het IJsselmeer waar veel meer trekvissen zullen zijn. En het heeft effect op de biodiversiteit tot ver in Fryslân, waar veel meer soorten vis zullen voorkomen.’
Jaap Quak, visdeskundige IJsselmeergebied bij Sportvisserij Nederland: ‘De visstand in het IJsselmeer staat er verre van goed voor. De dijk van ‘Lely’ doorsneed niet alleen de vroegere Zuiderzee, maar sneed ook allerlei natuurlijke processen, trekroutes en leefgebieden van vissen door. Met de kennis van nu, weten we dat dit voor vissen een ecologische aderlating van jewelste is geweest. De Vismigratierivier, met de coupure als ‘ongekende opening’ gaat helpen om het tij te keren.’
Joop Bongers, voorzitter Coalitie Blauwe Hart Natuurlijk: ‘Met de Vismigratierivier wordt de natuurlijke open verbinding tussen IJsselmeer en Waddenzee weer deels hersteld. Een natuurlijk watersysteem zonder barrières is van groot belang voor de vissen en de vogels, voor de natuur en uiteindelijk de mens. De vismigratie vormt een mooi nieuw Nederlands staaltje ‘building with nature’ over hoe natuur en techniek samen kunnen gaan.’
Jon Visser, secretaris bij NetVISwerk: ‘Ons motto als belangenvereniging voor de kleine kust- en binnenvisserij is vissen naar draagkracht van het water. Wij vertrouwen erop dat de Vismigratierivier een bijdrage zal leveren aan een betere visstand en een grote diversiteit van vissoorten. Op naar een betere visstand!’